Αριστοφάνη, Βάτραχοι

Το ενδιαφέρον με τους Βατράχους του Αριστοφάνη είναι ότι αποτελεί μια κωμωδία με θέμα την κατάβαση στον Άδη. Την κατάβαση ενός θεού στον Άδη. Του θεού της δραματικής ποίησης. Της καλλιτεχνικής έκφρασης. Σε μιά εποχή που τα πάντα έχουν ξεμείνει δίχως ποίηση. Ο Διόνυσος κατέρχεται στον Άδη για να φέρει πίσω στη ζωή: Τον ποιητή. Τον τελευταίο μεγάλο ποιητή. Τον Ευριπίδη. Με τούτο το αίτημα καταβυθίζεται στα λιμνάζοντα νερά της Αχερουσίας. Να βρει αυτόν που θα τον εκπροσωπήσει. Μέσα στους πομφολυγοπαφλασμούς των Βατράχων. Κάνει ένα ολόκληρο ταξίδι μέσα και πίσω. Ο Διόνυσος. Ο θεός που πεθαίνει. Και ξαναζεί. Στις απαρχές του ποιητικού είδους. Που μάχεται για την εν θεάτρω ζωή. Που τελεί υπό εξαφάνιση. Ο άχρονος χρόνος της δημιουργίας. Μοιάζει λιγάκι με θάνατο. Της πρώτης έμπνευσης. Κάπως σα να σβησε ο πετροπαιχνιδιάτορας ήλιος. Ο ήλιος ο πρώτος σα να σβησε. Και ο θεός σώζει τελικά τον Αισχύλο. Φέρνει πίσω στη ζωή τον πρώτο του δράματος ποιητή. Ανάσταση!

Όχι από στόμφο, όχι από έπαρση, όχι από πατριδολατρεία, όχι από προγονοπληξία, όχι από εθνικισμό, όχι από συντηρητισμό. Από ανάγκη. Να ξαναγεννηθεί η πρώτη σπίθα η δημιουργική. Η έμπνευση. Που θα γίνει φωτιά. Και θα δώσει στον άνθρωπο δικαίωμα στην ιστορία. Γιατί η ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο παρά μιά λέξη πάνω στο χαρτί. Μιά κωμωδία. Αριστοφανική. Πόσο περισσότερο χάος μπορεί να κρύβει μια δημιουργία; Α, και μην ξεχνιόμαστε, το έργο, εργάκι, αττική κωμωδία... Αριστοφάνης λέει, μπαλαφάρα... Δε μας αφορά... Ψάξτε να βρείτε με το σήμερα καμιά αναλογία... Λέει... Λέει... Λέει... Πομφολυγοπαφλασμοί... ΒάτραΧ... Παρατράγουδα, επιτρέψτε μου, με τη σειρά μου να μιλήσω. Όλα στο μεταίχμιο. Όλα έξω, πάνω και μέσα στο νερό. Ο ίδιος ο θεός ανάμεσα στους πεθαμένους. Οι Βάτραχοι είναι το πρώτο αμφίβιο έργο. Το πρώτο έργο που ψάχνει απεγνωσμένα να ζήσει μέσα κι έξω από τη λίμνη, μέσα κι έξω από το βούρκο, μέσα κι έξω από το τέλμα και το έλος με το λιμνάζον ύδωρ. Και στον αγώνα αυτό το Χ δεν είναι της διαγραφής αλλά το 01 της δημιουργίας.

Στο Μουσείο Μπενάκη ξεκίνησε η έκθεση - αφιέρωμα στον Κάρολο Κουν. Εκατό χρόνια από τη γέννηση. "Εκατό χρόνια από τη γέννηση του ιδρυτή του Θεάτρου Τέχνης και ανανεωτή της ελληνικής θεατρικής σκηνής" τα δελτία τύπου λένε... δεν τα λέω εγώ... Την έκθεση του Μουσείου Μπενάκη συνοδεύουν πολλές παράλληλες εκδηλώσεις. Δευτέρα βράδυ στις 20:30 αποσπάσματα από τους Βατράχους του Αριστοφάνη. Ολόκληροι και με οι. Σκηνοθεσία: Κάρολος Κουν Μουσική: Γιάννης Χρήστου Να είστε εκεί... όσοι θέλετε και μπορείτε... θα είμαι κάπου ανάμεσα στους Μύστες... επί σκηνής αυτή τη φορά και σε χορό αρχαίου δράματος επιτέλους... Και τί χορό...

Μικρό παιδί στην πρώτη τάξη και το θυμάμαι σαν και τώρα...

Είναι πολλές φορές που δίνονται αφορμές και ανακαλώ την αίσθηση. Σα να πηγαίνω πρώτη μέρα στο σχολείο. Και καλά, εν δυνάμει θα μπορούσα να γίνω της Αννούλας εμπορικότατο σουξέ, το ξέρω, αλλά δεν πρόκειται γι' αυτό ακριβώς. Κοίτα όμως πώς έρχονται και συμβαίνουν τα πράγματα...

Κι όπως συμβαίνουνε τον τελευταίο καιρό, η σκέψη και η αίσθηση πηγαίνει κατευθείαν εκεί. Πάλι. Η πρώτη εντύπωση. Στην αυλή από ένα δημοτικό σχολείο. Δεν είναι τυχαίο. Αλλά πάλι ούτε και κανένα σύμπαν έχει συνωμοτήσει για να συμβεί. Αναφέρομαι στα γεγονότα.

Κρίθηκε ακατάλληλο στο σεισμό του '99.

Κατεδαφίστηκε πριν δυό χρόνια.

Στο ίδιο κτήριο πήγε σχολείο και ο πατέρας του παιδί.

Έφυγε καλοκαιρινές διακοπές.

Γύρισε.

Το σχολείο δεν ήταν εκεί.

Στη γειτονιά λίγα πράγματα έχουν αλλάξει. Λείπει το κτήριο, χάθηκε ο πατέρας του -όχι και τόσο φυσικά βέβαια-, εκείνος είναι πιά ένας άνεργος ηθοποιίσκος...

Κρίνεται ακατάλληλος...

Εντάξει, γεγονότα...

Όμως ακαθόριστα ώρες ώρες επιστρέφει ακόμα και τώρα η αίσθηση αυτή, η πρώτη εντύπωση από την αυλή εκείνη. Που έμοιαζε ακόμα τότε και λιγάκι με κόσμος... Νομίζω. Ολόκληρος. Ανακαλώ την αίσθηση. Μέσα στο πλήθος. Το χέρι αφήνω της μάνας μου ή του πατέρα; Δε θυμάμαι... Χαμογελώ. Το θυμάμαι. Μακάρι και τώρα να μπορούσα να χαμογελάω έτσι. Τρέχω. Είδα έναν παλιό συμμαθητή. Από το Νηπιαγωγείο -άλλη αυλή εκείνη, τα λέμε την επόμενη φορά που θα το φέρει η κουβέντα-. Φοβάμαι. Λίγο. Πού άφησα από το χέρι μου τους γονείς; Μήπως συμβαίνει κάτι που δεν το θέλω; Αυτό μήπως σημαίνει σχολείο; Τώρα πιά τις ίδιες ερωτήσεις θα τολμούσα να τις κάνω στη ζωή.

Δεν καταλαβαίνω. Συνεχίζω να τρέχω. Έχω την αίσθηση ότι τρέχω με το ίδιο μου ολόκληρο το μικρό κορμάκι. Προς τον αγαπημένο μου συμμαθητή. Ο ήλιος μπαίνει από τα μάτια μου. Ο αέρας από τη μύτη μου. Η μικρή μου ανάσα ανεβοκατεβαίνει στο στέρνο. Και ενώ φοβάμαι -λίγο-, τρέχω. Του χαμογελάω. Και ίσως κάπου, κάποτε να σταματήσω να φοβάμαι... Σε μια τάξη ίσως καθισμένος στο θρανίο δίπλα δίπλα με τον αγαπημένο μου σύμμαθητή... να χαμογελάμε. Τέλεια σκηνοθεσία, θα ειρωνευτείτε, τί το κάναμε εδώ, Χτυποκάρδια στο θρανίο; Αλλά, σκεφτείτε, παρακαλώ, αυτό που ζητάμε στην πραγματικότητα δεν είναι μια τάξη; Η τάξη μέσα μας...

Έτσι κάπως μπήκα στο σχολείο μου. Και υπήρξα αριστούχος -τρομάρα μου- μαθητής. Τουλάχιστον στου σχολείου την τάξη. Καλόμαθα φαίνεται το σπασικλάκι... Το θέατρο δεν δέχεται όμως τερτίπια σχολικής αιθούσης... Τις τελευταίες μέρες έχω διάθεση αρνητική. Εδώ μόνο προσπάθησα να αποτυπώσω τον χρόνο από μιαν ανάμνηση μάλλον ευχάριστη. Από το σχολείο. Που ξεκινάει σήμερα. Και μοιάζει λιγάκι μικρή ζωή. Και δεν πρέπει να κλαίγομαι. Μάθημα πρώτον!

Έτσι θέλω να ξορκίσω την κακή μου διάθεση. Επειδή κανονικά το τελευταίο διάστημα είχα κανονίσει να είμαι σε πρόβες. Και ακυρώθηκαν. Γιατί εκείνο που με πειράζει δεν είναι οι αντιξοότητες, μια παράσταση που ακυρώθηκε, το συμβάν το αντίθετο από το καλό που θα θέλαμε στην πραγματικότητα να συμβεί. Εκείνο που με πειράζει είναι όλα αυτά τα αγνά περιστατικά, τα γεγονότα τα σκέτα και αυτή η αίσθηση του χρόνου που επιδρά πάνω και μέσα μας με τις μικρές εναλλαγές τις οποίες κάποτε, όταν ήμασταν ακόμη παιδιά και πηγαίναμε στο σχολείο, είχαμε τον τρόπο ή μάλλον τη διάθεση να μην τις παίρνουμε τόσο κατάκαρδα και να μην τις βιώνουμε τότε ακόμα τουλάχιστον ως ραγδαίες εξελίξεις. Καλή σχολική χρονιά να έχετε, παιδιά... Εμένα ο χειμώνας μου προβλέπεται βαρύς...

Υ.Γ: Αλίκη, ακόμα δεν τα κατάφερα να αποκρυπτογραφήσω το μυστικό... Άλλοι πάλι το κάνουνε και σήριαλ...

Ο εξερευνητής

Φαντάσου... να διασχίζεις τον ωκεανό. Για βδομάδες ολόκληρες κοιτάζεις μόνο θάλασσα. Τεράστια και μεγάλη. Ζεις στα νύχια του φόβου. Φόβος για καταιγίδα. Φόβος για αρρώστια. Ο φόβος για το άπειρο. Σπρώχνεις βαθιά μέσα το φόβο σου. Μελετάς χάρτες, κοιτάς την πυξίδα, προσεύχεσαι για άνεμο ούριο, ελπίζεις. Αγνή. Γυμνή. Εύθραυστη ελπίδα. Στην αρχή μόνο θολούρα. Κοιτάζεις τον ορίζοντα. Κοιτάζεις... μια μελανιά, μια σκιά μέσα στο νερό το απέραντο. Την πρώτη μέρα. Και την επόμενη. Όλος ο ορίζοντας σιγά σιγά απλώνει. Παίρνει σχήμα. Την τρίτη μέρα πιστεύεις. Κι αποτολμάς να πεις τη λέξη: στεριά. Στεριά. Ζωή. Ανάσταση. Αληθινή περιπέτεια. Από το άγνωστο το αχανές, από την απεραντοσύνη βγαίνεις έξω, στη νέα ζωή. Αυτό, μεγαλειότατη, είναι ένας νέος κόσμος.

I wish

Και πάνω που δεν έβρισκα θέμα, με προ(σ)κάλεσαν -ή και με κυρίεψαν μπορώ να πω- δαιμόνια εφτά για να αποσπάσουν τρεις ευχές μου. Αισθανόμενος τουλάχιστον λοιπόν ωσάν την Κασσάνδρα -κοινώς οι κάτωθι ευχές είναι και ολίγον προβλέψεις-
Στον εαυτό μου εύχομαι να εξασκεί το επιτήδευμα που επέλεξε έως βαθυτάτου γήρατος και με επιτυχία φρεναπάτης φυσικά (τουτέστιν βραβεία Χορν, Όσκαρ, χρυσές σφαίρες, έστω, βρε αδελφέ, βατόμουρα χρυσά)
Στο φίλο themi εύχομαι πέρα από μερίδιο της δικής μου περίλαμπρης επιτυχίας να κατακλυστεί το ιστολόγιο του από σχόλια αναγνωστών που δεν έχουν google account αλλά απολαμβάνουν ωστόσο τις σπαραξικάρδιες αναρτήσεις του Συνέβη στην Αθήνα και
last but not at all least
Στους αγαπημένους εώς και λατρεμένους μου εχθρούς να φάνε τις σκατούλες μου εύχομαι
κουραδίτσα κουραδίτσα
και κάποια στιγμή μετά από καιρό να καταλάβουν την αδιαφιλονίκητη αξία, γοητεία, ευφυΐα του ανθρώπου που ζήλεψαν, μίσησαν ή απλούστατα από λάθος ή και μαλακία τους δεν εκτίμησαν την κατάλληλη ώρα και την πρέπουσα στιγμή.
Την παρακαταθήκη για τη συνέχεια του παιχνιδιού την παίρνει όποιος θέλει. Ευχαριστώ.
Υ.Γ: Ότι έπαιξα το παιχνίδι των τριών ευχών στις τρεις του παρόντος μπορεί να είναι και σημαδιακό. Θα δείξει...