Πάσχισα

Δεν ξέρω. Φέτος δεν ακολούθησα το τυπικό. Την θεσμοθετημένη τελετουργία για ένα Πάσχα ορθόδοξα χριστιανισμένο. Ίσως γιατί μέσα στα χρόνια μου πέρασα και με το κουταλάκι έφαγα ορθόδοξη τελετουργία. Τα δύο τελευταία απέχω.

Νήστεψα μόνο την Μεγάλη Εβδομάδα. Πάντα νηστεύω την εβδομάδα αυτή. Πάντα υπάρχει ένα κατάλοιπο να σου αρέσει από κάτι που δε σου αρέσει γενικώς και αορίστως. Πήγα λιγάκι εκκλησία ξώφαλτσος.

Μεγάλη Τετάρτη βραδάκι περαστικός μισή ώρα να σκοτώσω.

Μεγάλη Πέμπτη αν σήμερον κρεμάται επι ξύλου δεν άκουσα. Έβλεπα το Matador. Αλμοδοβάρ. Δεν έχω εμπεριστατωμένα επιχειρήματα αλλά από ένστικτο ένιωσα να σιγοντάρει το θείο δράμα η ταινία. Τόσο εύγλωττα. Τόσο μελίρρυτα. Σαν εγκώμιο. Ω, γλυκύ μου έαρ...

Μεγάλη Παρασκευή ακολούθησα τρεις Επιτάφιους στο Θησείο. Συναντήθηκα με παλιούς συμμαθητές από το πρότυπα χριστιανικό σχολείο που φοίτησα. Ένιωσα λιγάκι τουρίστας στην διαδικασία. Και κατά το τυπικό ήμουν. Και στη συνάντηση των συμμαθητών. Και στη συνάντηση των Επιταφίων.

Μεγάλο Σάββατο πρωί είπα να κοινωνήσω. Χωρίς εξόφθαλμη όρεξη. Σπρωγμένος ωστόσο από κάποια παράξενη ανάγκη -γι' αυτό κάνω και αυτήν εδώ την ανάρτηση. Όχι από ψυχαναγκασμό πάντως. Έμαθα πιά τον ψυχαναγκασμό να τον αναγνωρίζω. Ελευθερία ανάστασης απέναντι στον ψυχαναγκασμό πλέον προσδοκώ. "Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών..." να τί σημαίνει μάλλον.

Έκλεισα το ξυπνητήρι δυό φορές πρωινό Μεγάλου Σαββάτου. Δεν άκουσα τον κόκκορα να λαλήσει τρεις. Μισή ώρα μόνο μετά πανικόβλητος πετάχτηκα κι έτρεχα να προλάβω. Οι παπάδες αυτής της ενορίας τα κάνουν όλα νωρίς και στις 08:20 που ξύπνησα ήταν κιόλας αργοπορημένα. Όχι καταστροφικά αργά. Απλά έχασα τα τύμπανα της πρώτης Ανάστασης. Πάντα Μεγάλο Σάββατο πρωί θυμάμαι -και θα θυμάμαι υποθέτω πάντα- τη γιαγία για τα τύμπανα της πρώτης γιορτής. Να σηκωθείς πρωί για να προλάβεις. Είναι πιό όμορφα κι απ΄την Ανάσταση τη Μεγάλη. (Η γιαγιά έχει αρχίσει λίγο να φεύγει. Σε αγαπάω, γιαγία μου -τυχαία μπήκε εκεί ο τόνος, τον αφήνω) Στάθηκα στην ουρά μιας τελετής που τέλειωνε και απλά ο παπάς κοινωνούσε τους καθυστερημένους. Κοινώνησα χωρίς να έχω παρακολουθήσει την τελετή. Κυρίως κρασί. Δεν κατάλαβα ποτέ γιατί δεν ρίχνουν πάντοτε λίγο περισσότερο σώμα στο δισκοπότηρο αυτής της ενορίας. Εκπτώσεις τελετουργίας...

Μεγάλο Σάββατο βράδυ στήθηκα στο συνωστισμό της πλατείας. Δίπλα μου μάνα κι αδελφός. Άναψα τη λαμπάδα με ένα καραβάκι πάνω. Δεν δούλευαν τα μεγάφωνα. Δούλευαν τα βεγγαλικά κάπου πιό δίπλα. Άρχισαν τα φιλιά μιας στιγμιαίας έστω αγάπης. Πάσχισα να ακούσω Χριστός Ανέστη μέσα στη βαβούρα. Οι καμπάνες χτυπούσαν. Τα βεγγαλικά χτύπαγαν. Φιληθήκαμε. Άκουσα Χριστός Ανέστη από τη μάνα και τον αδελφό μου. Γυρίσαμε σπίτι. Πήρα μονάχα ένα τηλέφωνο. Σε έναν μόνο φέτος αληθώς ανέστη ευχήθηκα.

Καθώς γράφω αυτή την ανάρτηση είπα Πάσχισα. Πάσχα σημαίνει λέει πέρασμα και πασχίζω προσπαθώ να περάσω υποθέτω.

Ήρθε η ώρα να διευκρινίσω την παράξενη ανάγκη που επικαλέστηκα πιό πάνω. Την κυρίαρχη σκέψη της εβδομάδας που πέρασε κι εγώ πάσχιζα να την νιώσω, όχι να την καταλάβω. Γι' αυτό νομίζω πως εκφράζομαι έτσι -κάπως περίεργα- στην ανάρτηση αυτή.

Ξεκίνησε με ένα σχόλιο στα επτά δαιμόνια. Έγραψα: "Δεν ξέρω γιατί αλλά αυτές τις ημέρες τα λόγια στις εκκλησίες ακόμα και τις πιό φωτεινές, και τις πιο κοσμικές, χάνουν τη λογική σημασία και αποκτούν ένα εντελώς άλλο νόημα. Υπερρεαλιστικό. Δηλαδή το κανονικό τους. Δεν ξέρω τότε αν έχει νόημα ο Χριστός ως αυτό που λέμε συνήθως Χριστός. Αποκτά το λόγο νομίζω ο εν δυνάμει Χριστός. Αυτό που μπορεί να γίνει και να είναι Χριστός".

Αυτό πάσχισα όλη αυτήν την εβδομάδα να ζήσω. Εν αρχή λέει είναι ο Λόγος. Προσθέτω "ένας λόγος αναστημένος". Έτσι προέκυψαν οι στίχοι της Ανάστασης που αναρτήθηκε πιό κάτω. Ένα βράδυ μετά από το τελευταίο επεισόδιο σε επανάληψη στον Άλφα από τη ζωή της Λαμπέτη. Και λίγους στίχους από την Τέταρτη Διάσταση του Ρίτσου. Και λίγα δάκρυα ομολογουμένως. Συγκεκριμένα το Όταν έρχεται ο Ξένος του Ρίτσου. Δεν φιλοξένησα καν τον Ιησού από τη Ναζαρέτ του Τζεφιρέλλι πάντως φέτος.

Η Ανάσταση είναι έτσι κι αλλιώς μια υπέρ - πραγματικότητα. Αρκεί να εμπλακείς στη διαδικασία. Όχι πάντα κατά το τυπικό.

Ανάσταση

Και δεν είχα για την ημέρα τίποτα να πω

γιατί κι από τις πέτρες ακόμη ένιωθες να ξεπηδάει ήλιος

μονάχα που σε τύφλωναν

γι΄αυτό να σταθείς και να δεις δε μπορούσες

μέσα σε τόση λάμψη από φώτα

φως ένα

απόκοσμο και υπερφυσικό τώρα δεν ήταν

το φως που επιτρέπει να το αμφισβητείς

(ή και να το πιστέψεις)

και φιγούρα καμιά δεν ξεχώριζε μέσα σε τόσο άσπρο

μονάχα στο σεντόνι στίγματα

ιδρώτας και αίμα

λίγο

αδιάφορο δεν σε άφηναν

τώρα

κοιτούσες

σα να έζησες ο ίδιος τα γεγονότα

σα να πόνεσαν οι ξεχασμένες πληγές

και τώρα θυμόσουν από πάντα πάλι

ότι δεν έχει ίσκιο πουθενά κι είναι σαν πρώτη μέρα πάντα
καλοκαίρι

Ιούδας

απορώ με το χρόνο:

η επαύριον μπορεί να είναι και ημέρα αναστάσιμος

μέσα από όγκους ανθέων στενάζει όμως πάντα

μια υποψία αναπαύσεως και νίκης κατά κράτος του εχθρού

ε, λοιπόν κάτι τέτοιες ώρες σκέφτομαι τους προδότες

και τα φιλιά όσων με αγάπησαν

ανασαίνω

πάνω στα μάγουλά μου μετριέται σε αργύρια η χασούρα

καλέστε την αγχόνη όπως εισέλθει πρώτη εις την βασιλείαν του σταυρού

Ακόμη Σε αγαπώ...

...δε θα σε σκοτώσω

μπρος στα μάτια σου

υπακούω σε κανόνες αρχαίας τραγωδίας

σε κανόνες άγνοιας και πάθους υπακούω

ένας ναός

δυό είδωλα ο έρωτας

αν σε σταυρώσω εκεί

δε θα' ναι για να σε δω να πεθαίνεις, όχι

θα' ναι για τη στιγμή που σε αποκαθηλώνω

θα έχεις μάθει τότε τους ίδιους κανόνες

θα θες να αναστηθείς

μα δεν θα μπορείς

μπρος στα δικά μου μάτια

επέλεξες στον έρωτα να είσαι Χριστιανός, εντάξει

μα εγώ τα είδωλα λατρεύω και το τώρα

φρόντισε, νεωκόρε, να μη το μετανιώσω

τότε μονάχα μύρο τα πόδια σου θα αλείφω

βλέπεις, το χρέος μου το ξέρω

να τα τελειώνω όλα εδώ και όχι

άλλου οίκου θεού δραπέτης

αλλά θα με συγχωρείς

ή θα σταυρώνεσαι σε άλλο σταυρό δεσμώτης

το δικό μου αμάρτημα άφησες εκρεμμές για τη δευτέρα θανή σου

δεν σήκωσες όλο το βάρος του κόσμου καθώς λες

γιατί εμένα δε με αγάπησες ακόμη

Δυο λέξεις για χρόνια πολλά

Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθΥσονται παντός αγαθού

Αδυνατεί ο Λάζαρος να θυμηθεί δυό λόγια που του ψέλλισε ο Χριστός καθώς πλησίασε εκεί που ήτανε χωμένος όπως όπως αν και βολικά. Όλο και πιό λίγο όλο και πιό λίγoι όλο και πιό λίγα θυμούνται. Φλυαρούν μόνο για ένα θαύμα, το γάμο της Κανά, οι κρασοπότες. Το πάντρεμα θανάτου και ζωής δεν τους απασχολεί. Γι' αυτό εκείνοι δε γυρίζουν πίσω. Όμως κι εγώ που γύρισα, λέει ο Λάζαρος, είναι αυτό ζωή, πότε - πότε μια χαρά σε κανα γάμο μ' ένα ποτήρι κρασί. Τί θλίψη να μη θυμάσαι το δικό σου θαύμα; Να μη μπορείς να θυμηθείς όλες κι όλες δυό λέξεις με την προσφώνηση την κλητική μπροστά από το όνομά σου τότε ακόμα που δεν είχες ζωή κι απεγνωσμένος επέκρινες τις γάζες που σε είχανε φασκιώσει μέσα στη σιωπή και ήταν τα δεσμά σου.

Μην κλαις

Ξύπνησα με το μαρμάρινο τούτο κεφάλι στα χέρια

που μου εξαντλεί τους αγκώνες και δεν ξέρω που να

τ΄ακουμπήσω. Γιώργος Σεφέρης

Θεωρητικά η ελληνική είναι μια ταυτότητα λαμπερή. Δεν ξέρω αν προλάβαμε να ζήσουμε την Ελλάδα μιας εποχής που αντίκρυζε σε καθρέφτη τον ήλιο. Δεν ξέρω να πω αν γεννηθήκαμε καν στο μεταίχμιο μιας ειλικρινούς εποχής ή αν αυτή καθαυτή η εποχή είναι το μεταίχμιο και εμείς θύματα στο βωμό μιας ψευδομετάβασης. Βρεθήκαμε ξαφνικά υπόλογοι για κάτι μεγάλο που λάβαμε και αυτό που από εμάς μεγαλύτερο οφείλουμε να παραδοθεί. Οι μεταβατικοί. Λες και υπάρχουν εποχές αμετάβατες. Τέλοσπάντων. Δεν ξέρω αν θα φτάσουμε κάτι ή κάπου (εννοώ σε ποιότητα και όχι σε εδάφη) παραπέρα. Δεν ξέρω ακόμα αν αξίζει τον κόπο να προσπαθήσουμε καν να περισώσουμε ό,τι τριγύρω έχει ήδη ραγίσει και χαθεί. Η μάλλον θέλω να το ζω και όχι να το ξέρω. Έτσι μόνο ίσως μπορέσω και να αποδείξω ότι το ζω. Φοβάμαι μόνο μήπως τα λόγια μου ακούγονται σαν να έχουν παραιτηθεί. Μα σκέφτομαι δεν είναι δική μας η ήττα αυτή. Δεν κλαίγομαι. Μας τη φόρτωσαν, παρηγοριέμαι. Γιατί για να λέμε την καθαρή αλήθεια δεν λάβαμε. Ανακαλύπτουμε ολομόναχοι ό,τι ανακαλύπτουμε και ό,τι θεωρητικά μας έχει χορηγηθεί. Κάτι εκλάμψεις μόνο από ήλιο σε σπασμένα μαρμαρένια κομμάτια. Κάτι κουφάρια που πρέπει μόνοι μας να βρούμε τον τρόπο να αποκτήσουνε εκ νέου ζωή. Το πολύτιμο έρχεται στην χώρα μας στο φως μόνο με ανασκαφή. Ακόμα κι όταν δεν είναι τόσο αρχαία τα κολωνάκια που ξεφυτρώνουν. Και κυρίως την ανασκαφή μέσα μας -η άλλη και στο φασκελοκουκούλωστα πότε πότε καταληγει. Γιατί ξέρω μόνο ότι μερικοί φέρνουμε μέσα κατάβαθα μια συγκίνηση ακριβή, φωνές και πρόσωπα από φως και δύναμη που χαρίστηκαν όχι πια μονάχα σε μια πατρίδα αλλά στην ίδια τη ζωή κι αυτό, ρε γαμώτο, ώρες ώρες είναι αποκάλυψη, όμως δυστυχώς όχι πρακτικά και η ίδια η ζωή εν Ελλάδι.

Στο βίντεο εικόνα και φωνή μιας περισσότερο λαμπερής Ελλάδας. Από τη δική μας γενιά πια...

Πρόσκληση

Η Μ προσκάλεσε και Υπερρεαλιστική Ομάδα Αθήνας στην έκθεση "Φαντασία της πραγματικότητας" πριν 2 χρόνια ρώτησε:

1) Γιατί κλαις;

Γιατί αν δεν, θα σκάσω.

2) Γιατί δεν κλαις;

Γιατί δεν είμαι κλαψομούνης.

3) Που είναι ο βάλτος;

Ρωτήστε κανένα κουνούπι.

4) Ποιός και πού είναι ο δεσμοφύλακας;

Εδώ μέσα, εγώ κι εκεί έξω, ο πρώτος τυχάρπαστος στη γωνία.

5) Πού συναντάς μια εντελώς δική σου άβυσσο;

Στη σκηνή.

6) Περιφρονείς κάτι;

Να με περιφρονούν.

7) Θα ερωτευόσουν για πάντα;

Κάθε στιγμή.

8) Γιατί πουλιούνται τα "έργα τέχνης";

Μήπως μπορέσει η ομορφιά να κοστολογείται.

9) Μήπως να αφαιρεθούν τα εισαγωγικά από την προηγούμενη ερώτηση;

Αυτό δε σημαίνει πως δε μιλάμε και πάλι για έργα τέχνης.

10) Do you remember revolution?

Δεν μπορώ να θυμάμαι κάτι που ακόμα δεν έχω ζήσει.

11) Θα ανέβαινες στο βουνό, αν στο επέβαλε το ωροσκόπιό σου;

Όχι.

12) Θα σκότωνες τον παππού σου, αν το τζάμι δεν έσπαγε από τον πάγο;

Όχι, θα έσπαγα το τζάμι.

13) Θα μπορούσες να κλείσεις τα μάτια σου, αν η ζωή σου έστηνε καρτέρι;

Η ζωή σου στήνει έτσι κι αλλιώς καρτέρι. Και τότε έχεις τα μάτια σφραγισμένα.

14) Θα κυλούσε η πέτρα του θανάτου το πρωί, αν δεν κινδυνεύατε να τιμωρηθείτε από το νόμο;

Η πέτρα του θανάτου είναι ο νόμος και κυλάει βράδυ πρωί.

15) .....

"Κόπος ο ποιητής με τ΄αδεινά του χείλη, διαρκώς πίσω από τη θλίψη του το ανείπωτο"

16) Θα εξετάζατε το ενδεχόμενο να διανύσετε μετά τα μεσάνυχτα απ' την αρχή ως το τέλος την οδό Αχαρνών, αν γνωρίζατε ότι ποτέ δεν πρόκειται να σας συλλάβουν;

Ζω στο δήμο Αχαρνών αν σας λέει κάτι.

17) Θα σκότωνες το Μπους αν σου χάριζαν δέκα λαχταριστά εκλερ;

Δεν σκοτώνω κανέναν. Τρώω πάνω από δέκα εκλερ.

18) Θα μου έδειχνες τα σαπισμένα σου δόντια αν έβλεπες μέσα τους τ΄άστρα;

Ορίστε, οι κουφάλες μου ανοιχτές. Δείξε μου τώρα τα αστέρια.

19) Θα έπεφτες σε πηγάδι αν ήσουν θλιμμένος;

Όχι, αλλά θα έκλαιγα για να το γεμίσω.

Χαρτί στη βροχή

Αν αραδιάζω λέξεις σε χαρτί, είναι για δυό τρεις που θα καταφέρουν να γίνουν ψιχάλες. Αν ήμουνα ρυθμός θα ήθελα να μπορούσα να βρέχω από το πρωί. Και συνεχίζω ακόμα. Αυτό που συμβαίνει έξω από τα σπίτια απόψε ενώ ξημερώνει. Εγώ δεν έχω σπίτι. Έγινα χαρτί.

Μην μπερδεύετε τα δάκρυα με την ευγνωμοσύνη. Απέχει παρασάγγας από μελαγχολία η διάθεση αυτή. Είναι απλά και μόνο η Βροχή κι αυτά που κάποιοι θα πείτε δάκρυα είναι νερό από ψιλές ψιλές σταγόνες. Η θλίψη ποτέ δεν ταυτίζεται με ανάγκη πραγματική. Είναι ένα γενικόλογο συναίσθημα. Ευκαιριακά δοσμένο. Κατά τόπους. Κι εγώ μιλάω για μια νύχτα με ατέλειωτη ήρεμη βροχή. Με κεφαλαίο βήτα. Απολαμβάνω με χαρά τα ανεξάντλητα μουρμουρητά της.

Δεν είμαστε γεμάτοι συναισθήματα. Είμαστε γεμισμένοι τα σωθικά μας. Και η ψυχή δεν είναι παρά η ύλη μας. Έχει αίμα και διαστάσεις. Είναι κόκκινη και έχει διαστάσεις τρεις. Είναι υγρή επίσης.

Παραπέρα δεν ξέρω. Άφησα τη βροχή να μου τα πει και με έκανε ένα χαρτί γεμάτο κόκκινες στάλες.

Σωτήρια ψεύδη

Ζούμε για τις στιγμές που η ζωή μας αφήνει μαλάκες για να το πω έτσι ωμά. Απόψε επιτέλους κατάφερα να δω το "Σωτηρία με λένε" στο Θέατρο Στοά. Πηγαίνω περιχαρής και ευγενικός στο ταμείο και διεκδικώ τη θέση μου επιδεικνύοντας το δικαίωμα της ατέλειάς μου. Το θέατρο γεμάτο, θέλετε να μπείτε σε λίστα αναμονής, κύριε, στις 9:30 θα σας ειδοποιήσω, αν είναι, ευχαριστώ. Από τη μία χαίρομαι γιατί πάντα ένα γεμάτο θέατρο με γεμίζει χαρά. Από την άλλη λυπάμαι στην προοπτική μια τέτοια παράσταση να την χάσω.

Λίγο πριν στην ουρά με έχει πλησιάσει μια κυρία, έχω δύο εισιτήρια, κύριε, και η φίλη μου δεν θα έρθει, μήπως θέλετε το ένα, όχι, ευχαριστώ, έχω την ατελεία μου και θα μπω δωρεάν. Η κυρία είναι η επόμενη στη σειρά, νεαρέ, περίμενε λέει, επιδεικνύει δύο εισιτήρια της εργατικής εστίας και εγώ κερδίζω το δικαίωμα να παρακολουθήσω την παράσταση ως εργάτης. Την ευχαριστώ και πάω να πληρώσω το αντίτιμο.

Είναι δώρο.

Πιάσαμε κουβέντα, μιλήσαμε για παραστάσεις που φέτος έχει δει, για την αρχιτεκτονική που παράτησε και τη ζωγραφική με την οποία ασχολείται, για το γιό της και την κοπέλα του και τον Πειραιά. Παρακολουθήσαμε την παράσταση μαζί. Δυό ξένοι λίγο πιό γνωστοί καθισμένοι δίπλα δίπλα.

Και λες ωραία μπορεί να είναι η ζωή, τόσο απλά ωραία μπορεί να είναι. Σαν ψέμα μοιάζει η ώρα όταν το ωραίο συμβαίνει και σε αιφνιδιάζει. Σαν στραβοτιμονιά πριν από το ατύχημα που λέει ο ποιητής αλλά ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση. Και το ευτύχημα από μόνο του πηγαίνει.

Συνειδητοποιώ τί μέρα είναι. Καλό μήνα. Ήξερα τί μέρα είναι και αποφάσισα να πάω στο θέατρο. Εκεί που τα ψέματα λένε πάντα την αλήθεια, εκεί που τα ζωτικά ψεύδη είναι οι αλήθειες και δεν έχουνε ανάγκη τις πρωταπριλιές, εκεί που ο χρόνος βγαίνει από τις σελίδες ημερολογίων και μια Σωτηρία υπάρχει στ΄αλήθεια. Η Λήδα Πρωτοψάλτη.